Các Phương Pháp Nhiệt Luyện Trong Gia Công Cơ Khí

Trong gia công cơ khí, có rất nhiều vật liệu các nhau như thép, gang, inox, nhôm .v.v.v. Và vật liệu kim loại thì có rất nhiều loại khác nhau với nhiều độ cứng khác nhau, đó là nhờ quá trình nhiệt luyện trong gia công cơ khí.

 

KHÁI NIỆM VỀ NHIỆT LUYỆN

▪️ ĐỊNH NGHĨA:

+ Nhiệt luyện là công nghệ nung nóng kim loại, hợp kim đến nhiệt độ xác định, giữ nhiệt tại đó trong một thời gian thích hợp rồi sau đó làm nguội với tốc độ quy địnhàđể làm thay đổi tổ chức, do đó nhận được cơ tính và tính chất khác theo ý muốn.

▪️ ĐẶC ĐIỂM

+ Không làm nóng chảy( khác với đúc, hàn)

+ Không làm biến dạng sản phẩm thép (khác với cắt gọt, biến dạng dẻo(rèn, dập)

+ Kết quả của nhiệt luyện được đánh giá bằng thay đổi tổ chức tế vi và cơ tính.

▪️ TÁC DỤNG:

+ Làm tăng độ cứng, độ bền và tính chống mài mòn của thép

+ Cải thiện tính công nghệ:

▪️ CÁC YẾU TỐ ĐẶC TRƯNG:

+ Nhiệt độ nung nóng Tn

+ Thời gian giữ nhiệt tgn

+ Tốc độ nguội Vnguội

CÁC PHƯƠNG PHÁP NHIỆT LUYỆN

 1/Phương pháp Ủ

Định nghĩa: Ủ thép là phương pháp nung nóng thép đến nhiệt độ nhất định, giữ nhiệt thời gian rồi làm nguội chậm( cùng lò) với tốc độ < 200độ/1h để đạt được tổ chức cân bằng, với độ cứng thấp nhất, độ dẻo cao nhất

 

Mục đích: 

▪️ Làm giảm độ cứng của thép để phù hợp gia công cắt gọt.

▪️ Làm tăng độ dẻo để dễ gia công áp lực.

▪️ Khử ứng suất bên trong sau các nguyên công gia công cơ khí, đúc, hàn.

▪️ Làm đồng đều về nồng độ trong thép.

▪️ Làm nhỏ hạt thép.

2/Phương pháp Thường hóa

Định nghĩa: Thường hóa là phương pháp nhiệt luyện bao gồm nung nóng thép đến trạng thái hoàn toàn là austenit (cao hơn Ac3 hay Acm), giữ nhiệt rồi làm nguội trong không khí tĩnh để austenit phân hóa thành tổ chức gần ổn định.

 

Mục đích:

▪️ Giúp thép có độ cứng cao hơn, độ dẻo thấp hơn so với ủ  để phù hợp cho gia công cắt gọt.

▪️ Làm nhỏ hạt thép ( do nguội nhanh hơn ủ)

▪️ Làm mất lưới XeII của thép sau cùng tích vì cơ tính rất xấu.

3/Phương pháp Tôi

Định nghĩa: Tôi thép là phương pháp nhiệt luyện nung thép đến nhiệt độ cao hơn nhiệt độ tới hạn (Ac1) để làm xuất hiện Austenit, giữ nhiệt rồi làm nguội nhanh để biến nó thành Mactenxit hay các tổ chức không ổn định khác có độ cứng cao

Mục đích: Tăng độ bền, tăng khả năng chịu tải của chi tiết

4/Phương pháp Ram

Định nghĩa: Ram là phương pháp nhiệt luyện nung nóng thép đã qua tôi đến nhiệt độ thấp hơn Ac1 giữ nhiệt để Mactenxit và Austenit dư phân hoá thành các tổ chức có cơ tính phù hợp rồi làm nguội

 

Mục đích: 

▪️ Làm giảm ứng suất bên trong để không gây ra nứt, cong vênh, gẫy và hư hỏng chi tiết khi làm việc

▪️ Biến tổ chức Mactenxit và Austenit dư thành các tổ chức khác có cơ tính thích hợp với điều kiện làm việc của chi tiết

 

Với những phương pháp trên thì vật liệu phôi sau quá trình nhiệt luyện sẽ có độ cứng khác nhau, dẫn đến sự lựa chọn về dụng cụ cắt gọt cũng khác nhau.

 

---